Felix Mendonça: Ur Vuhez Dediet d’ar Servij Foran e Bahia
- Felix Mendonça: An Digoradur d’ur Vuhez Publik
- Kentidiñ ha Red-Micher en Ijinerezh evit Félix de Almeida Mendonça
- Red-Micher Politikerezh: Penn-kentañ en Itabuna
- Ar Mare evel Maer Itabuna
- Felix Mendonça er Vodadeg Lezennel
- Deputet Kevreadel: Ar Bloavezhioù e Brasília
- Levezon Deputet Mendonça war an Dilennadegoù
- Ar Familh Mendonça er Politikerezh
- Skol Stadel Felix Mendonça: Ur Skouer hag ur Waredigezh
- Felix Mendonça: Ur Pennaenn er Politikerezh Brazil
- Kaset d’ar Vete: Marv ha Glad
- Kendastumad: Ur Sell diwezhañ war Felix Mendonça
Felix Mendonça, anv a zalc’h soñj meur a hini e stad Bahia e Brazil, zo ur politikour hag un ijinour en deus merket e amzer. Evel un den hag en deus studiet an istor politikel, dreist-holl hini rannvroioù Brazil, e welan pegen pouezus eo bet levezon Félix de Almeida Mendonça war diorroadur e stad. Er penn kentañ, e oa un ijinour gant ur sell sklaer war ar sevel traoù, met tamm-ha-tamm eo troet war-du ar servij foran, dre ar politikerezh. Gallout a ran lavaret, gant va esperañs war an dachenn, e oa un den gouest da gempenn hag ober traoù evit ar gumuniezh. E vuhez, hag e red-micher war hir dermen, a ziskouez splann penaos e c’hall un den dibab implijout e varregezhioù teknikel evit gwellaat buhezioù an dud dre an dilennadegoù ha kargoù publik. Komz a reomp hiziv an deiz c’hoazh diwar-benn e labour evel maer pe zeputet, ha pegen bras e oa e labour e Bahia.
Evit gwir, pa soñjan er politikourien o deus bet ul levezon gwirion war o rannvro, Felix Mendonça zo unan eus ar re a zeu e-barzh va spered. N’eo ket just un anv e levrioù istor Brazil; evit kalz a dud e Bahia, eo un den hag en deus degaset kemmoù. Da skouer, evel maer Itabuna, en deus labouret kalz war an infrastruktur, un dra a zo diazez evit ur gêr evel Itabuna. Pa vezan o lenn diwar-benn ar pezh en deus graet eno, e welan pegen engouestlet e oa. Ha pa soñjan er mare-se, e komprenan e oa ur mare en doa ezhomm eus ijinourien troet war-du ar politikerezh, tud hag a oa gouest da gaout ur sell teknikel war an traoù ha d’o lakaat e pleustr dre an divizoù politikel. Ur fed didorr eo, d’am soñj, pegen liesseurt e oa e red-micher, eus an ijinerezh d’ar c’hargoù dilennet. An traoù-se a ziskouez ur skiant-prenañ dibar.
Kentidiñ ha Red-Micher en Ijinerezh evit Félix de Almeida Mendonça
Félix de Almeida Mendonça a grogas gant e hent gant studioù ijinerezh sivil e Skol-Veur Kevreadel Bahia (UFBA) etre 1951 ha 1955. Kent-se, e oa bet o labourat dija evel skoazeller ijinour e Sekretouriezh al Labour-Douar e Stad Bahia adalek 1950 betek 1969. Va skiant-prenañ a lavar din eo ral gwelet un den o kregiñ gant labour war e dachenn a-raok memes echuiñ e studioù. Ha koulskoude, setu ar pezh en deus graet. Ar mare-se en deus roet dezhañ, hep mar ebet, ur sell resis war ezhommoù an infrastruktur hag al labourioù foran e Bahia. Soñjit e oa ur stad bras, gant kudennoù spesifiek liammet ouzh he douaroniezh hag hec’h ekonomiezh, diazezet evit ul lodenn war ar c’hakao. Ur sell ijinour war an traoù a oa, ha zo c’hoazh, talvoudus-meurbet evit merat kement-mañ. Labourat en deus graet ivez evel ijinour labourioù evit ur gompagnunezh sevel tiez en Ilhéus etre 1956 ha 1969, ha goude se evel ijinour-annez evit departamant an hentoù ha an treuzdougen eus Bahia (DERBA) etre 1960 ha 1961.
Ar pezh a gavan dedennus er prantad-mañ eus e vuhez eo penaos eo bet savet e varregezh da welet kudennoù konkretek ha da glask diskoulmoù teknikel. Kement-mañ, evel ma welimp, en deus servijet dezhañ kalz pa oa e-barzh ar politikerezh. Gouzout penaos e vez savet un hent pe un diskoulm evit ur gudenn infrastruktur bennak a ro un dalvoudegezh ouzhpenn d’ur politikour. D’am soñj, re alies e vez dispartiet ar skiant-prenañ teknikel diouzh ar varregezh politikel, met skouer Félix Mendonça a ziskouez e c’hall an div vont dorn-ha-dorn evit mad ar gumuniezh. Petra all en deus desket eus ar bloavezhioù-se? Gouzout penaos mont e darempred gant labourerien, gant embregerezhioù, gant melestradurezhioù. Kement-mañ a zo keñverioù pouezus pa vez bet ur garg publik uhel.
Red-Micher Politikerezh: Penn-kentañ en Itabuna
Ar c’hemm bras e red-micher Félix Mendonça a zo c’hoarvezet pa oa deuet war-wel e bed ar politikerezh. Krog en deus dre vezañ Sekretour al Labourioù Foran e Ti-Kêr Itabuna etre 1961 ha 1962. Evidon-me, ar post-mañ a oa ul liamm naturel etre e skiant-prenañ en ijinerezh hag e c’hoant da gemer perzh e buhez ar gêr. Evel sekretour, en doa, hep mar, ar garg da zornellat raktresoù bras, da verañ budjedoù, ha da labourat tost gant ar maer hag an dilennidi all. Kement-mañ a oa ur skol vras evitañ war an dachenn bolitikel-velestradurel. Gouzout penaos ez a en-dro un Ti-Kêr, penaos e vez divizet petra da ober, penaos e vez dasparzhet an arc’hant, an holl draoù-se a zo diazez evit ur red-micher politikel a success.
E Itabuna eo, e oa deuet da vezañ ur figuuren e welere, hag e oa bet soutenet gant ar maer d’ar mare-se, José Alcântara. An dra-se a ziskouez pegen pouezus eo ar rouedad hag an darempredoù e politikerezh. N’eo ket a-walc’h kaout varregezhioù, ret eo ivez bezañ anavezet ha soutenet. Penaos, d’am soñj, en deus graet Félix Mendonça evit krouiñ an darempredoù-se? Moarvat, dre e labour efedus evel sekretour, dre e onested ha dre e c’hoant da labourat evit mad ar gêr. An tri c’heñver-se a zo, hervezin, diazez evit fidañs an dilennidi all ha hini ar boblañs. Ha goude ar post-mañ, e oa ar mare da vont pelloc’h.
Ar Mare evel Maer Itabuna
Eus 1963 da 1966, Félix Mendonça zo bet Maer Itabuna. Soñjit, deuet e oa eus ur post teknikel ha melestradurel da benn ur gêr a bouez e su Bahia. Kement-mañ a zo ur c’hammed bras, hag a ziskouez e oa un den hag en doa fidañs ar boblañs. Evel maer, en doa kargoù hag atebegezhioù liesseurt-meurbet: merat ar budjed, divizout war ar politikerezhioù foran (deskadurezh, yec’hed, infrastruktur, ensa.), labourat gant ar c’huzul-kêr, ha bezañ kannad ar gêr dirak ar stad hag ar gouarnamant kevreadel. Ul labour kalz brasoc’h eget hini un ijinour, memes unan gant kargoù. Ret e oa dezhañ kaout ur sell hollek war an traoù ha bezañ gouest da gemer divizoù evit mad an holl.
Petra en deus graet e Itabuna? Hervez ar mammennoù, en deus kendalc’het da labourat war an infrastruktur, ar pezh a oa d’e zorn gant e gredenn ijinour. Ur maer a zo e penn ar gêr, an den a vez gwelet anezhañ gant ar boblañs. Evel-just e oa kudennoù, pep kêr he deus hec’h abegoù, met ar pezh a chom eo e amzer evel maer hag al labourioù a oa bet graet d’ar mare-se. Evidon-me, ar mare evel maer a zo unan eus ar re bouezusañ e red-micher ur politikour, rak eo an hini ma vez tostañ ouzh ar boblañs ha ma c’hall kaout al levezon vrasañ war ar vuhez pemdez. Ur vaerded a success, pe get, a c’hall levezoniñ kalz an dazont politikel.
Felix Mendonça er Vodadeg Lezennel
Goude e amzer evel maer, Felix Mendonça zo bet dilennet da zeputet stad e Bodadeg Lezennel Bahia evit ar prantad 1967-1971. Cheñch a rae live ar politikerezh, bremañ e oa e-barzh ur Bodadeg Stad, gant ur sell war ar stad en he fezh, ha n’eo ket just war ur gêr. E-barzh ar Vodadeg e vez votet al lezennoù a denn d’ar stad, e vez divizet war ar budjed stad, ha kontrollet e vez labour ar gouarnamant stad. E-barzh ur Vodadeg Lezennel e vez kalz a dabutoù, a varatajoù politikel, ha ret eo bezañ gouest da labourat gant dilennidi eus strolladoù disheñvel. E-pad e amzer eno, e oa ezel eus an ARENA (Aliança Renovadora Nacional), ur strollad a oa a-du gant ar gouarnamant milourel d’ar mare-se.
Va skiant-prenañ a ziskouez din e vez desket kalz e-barzh ur Bodadeg Lezennel. Desket e vez penaos ez a en-dro ar prosesus lezennel, penaos e vez savet ur lezenn, penaos e vez kendivizet evit kavout emglevioù. Kement-mañ a zo disheñvel diouzh merañ un Ti-Kêr. Amañ eo muioc’h ur labour war ar reolennoù, war ar gwir, war ar sell hollek. Ezel eo bet eus meur a gomision, en o zouez reoù a denn d’an arc’hant, d’an ijinerezh pe d’al lezennoù. An dra-se a ziskouez e oa un den oberiant hag a gemere perzh e meur a dachenn eus labour al lezennerezh stad. N’eus ket bet kalz a amzer etre e bost evel maer hag e hini evel deputet stad, ar pezh a ziskouez e oa un den hag a oa o sevel ur red-micher politikel dibar.
This image is a fictional image generated by GlobalTrendHub.
Deputet Kevreadel: Ar Bloavezhioù e Brasília
Ar brasañ lodenn eus red-micher politikel Félix Mendonça zo bet kaset e Brasília, e Kambr an Deputidi Kevreadel. Dilennadegoù 1982 a roas dezhañ an tu da vont da Vrasília evit ar wech kentañ, evel Deputet Kevreadel evit Bahia. Chomet eo evel-se, gant un nebeud troc’hoù, betek 2011. Soñjit, ul lodenn vras eus e vuhez gouestlet d’ar politikerezh war live broadel! Kement-mañ a ziskouez pegen bras e oa e levezon e Bahia hag e oa un den hag a oa doujet gantañ gant ar voteriñ. E Brasília e vez graet al lezennoù a denn da Vrazil en he fezh, e vez divizet war ar budjed broadel, ha kontrollet e vez labour ar gouarnamant kevreadel. Ul live all eo, gant kudennoù hag atebegezhioù brasoc’h c’hoazh.
E-pad e amzer evel Deputet Kevreadel, Félix Mendonça en deus cheñchet strolladoù politikel meur a wech: PTB, PFL, DEM… Kement-mañ a ziskouez penaos e cheñche ar mareoù politikel e Brazil, ha penaos e oa ret d’ar bolitikourien azasaat. Bezañ ezel eus meur a strollad a c’hall bezañ gwelet evel un dra fall gant hiniennoù, met a c’hall ivez diskouez ur varregezh da gaout darempredoù ha da labourat gant tud disheñvel, pe un azasadur ouzh ar c’hemmadennoù e kartennoù ar strolladoù. E-barzh Kambr an Deputidi, en deus kemeret perzh e meur a gomision, evel hini al labour-douar, an arc’hant, ar mengleuzioù hag an energiezh, hag ar surentez foran. An dra-se a ziskouez e oa oberiant war dachennoù liesseurt hag a bouez evit e stad hag evit ar vro.
Levezon Deputet Mendonça war an Dilennadegoù
E-pad degadoù, Deputet Mendonça a oa un anv anavezet en dilennadegoù e Bahia. Eizh gwech ez eo bet dilennet da Zeputet Kevreadel. Kement-mañ a ziskouez pegen kreñv e oa e zouar politikel. Gouzout penaos bezañ dilennet ur wech zo mat, met bezañ addilennet gwech-ha-gwech all a ziskouez un darempred dibar gant ar voteriñ, hag ur varregezh da labourat evit e rannvro evit ma chomfe feal dezhañ. D’am soñj, ar fidañs a vez roet d’ur politikour war hir dermen a zeu eus ur meskaj a labourioù graet, a brofoù tennet e Brasília evit ar stad, hag eus un darempred tost gant ar boblañs. Moarvat en deus Félix Mendonça implijet e rouedad evel ijinour hag evel maer evit kendalc’hel da gaout darempred gant an dud e Bahia.
Penaos e c’hall un Deputet Kevreadel levezoniñ e stad? Dre al lezennoù a vez votet, dre ar budjed a vez dasparzhet (dre an “emendamentos parlamentares” da skouer), ha dre ar plas a vez roet d’e stad e divizoù bras ar vro. Gouzout a ran, dre va enklaskoù, e oa oberiant e komisioù a bouez, ar pezh a roe dezhañ an tu da gaout levezon war divizoù strategek. Ur goulenn a sav: penaos eo deuet a-benn da vezañ addilennet kement-mañ a wechoù, en ur vro ma cheñch kalz ar gartennoù politikel? Moarvat eo un testeni eus e varregezh da vont e darempred gant an dud, da glevet o ezhommoù, ha da glask respont dezho, memes ma ne oa ket atav e-barzh ar strollad eus ar gouarnamant d’ar mare-se.
Glad Félix Mendonça e Bahia
Glad Félix Mendonça e Bahia n’eo ket just e red-micher politikel pe al lezennoù en deus votet. Glad eo ivez an ensavadurioù hag an infrastruktur en deus sikouret da sevel pe da wellaat. Unan eus ar skouerioù splannañ eo al liamm en deus bet gant ar Colégio Estadual Félix Mendonça en Itabuna. Anvet eo bet ar skol-stad-se en e enor, hag eo deuet da vezañ ur skol a referañs e Bahia, o c’hounit prizioù evit he dalc’h hag he disoc’hoù evel ar Premio Gestão Escolar. Evit bezañ onest, va soñj kentañ pa glevan anv ur politikour roet d’ur skol eo un dra “boas-tre”, met pa welan labour ar skol-mañ hag he disoc’hoù, e komprenan eo un enor gwirion evit Félix Mendonça hag ur glad talvoudus evit kêr Itabuna ha stad Bahia.
Ur skol hag a labour mat, hag a vez anavezet evit he labour, a ziskouez ul levezon padus. Kement-mañ a ya pelloc’h eget ur veaj ofisiel pe ur Brezegenn e Kambr an Deputidi. Ur skol a zo ur greizenn evit ar gumuniezh, ul lec’h ma vez desket, ma vez savet tud yaouank. Ha pa vez liammet he anv ouzh hini ur politikour, e tiskouez e oa an den-se unan hag a grede er deskadurezh, hag a laboure evit ma vefe gwelloc’h. An United Nations Public Service Awards, a zo meneget ul liamm gantañ gant ar skol-mañ (evel “PUBLIC SCHOOL, COLEGIO ESTADUAL FELIX MENDONCA”) e-touez ar re “Reaching the poorest and most vulnerable through inclusive services and participation” e 2017, a ziskouez pegen bras e oa levezon al labour graet er skol-mañ. Ha se, d’am soñj, a zo unan eus ar fedoù pouezusañ pa gomzer eus glad ur politikour: ar pezh a chom, ar pezh a servij d’ar boblañs war hir dermen.
Ar Familh Mendonça er Politikerezh
Ar politikerezh a c’hall bezañ ur “vad” e Brazil, ha familh Mendonça a zo unan eus ar re o deus kendalc’het da vezañ oberiant war an dachenn-se. Mab Félix Mendonça, Félix Mendonça Júnior, zo ivez Deputet Kevreadel evit Bahia abaoe 2011. Kement-mañ a ziskouez, evel ma weler alies e politikerezh Brazil, penaos e c’hall anvioù bras chom er galloud a-hed ar remziadoù. N’eo ket a-enep al lezenn, met a ziskouez pegen pouezus eo an anv, ar rouedad, hag al liamm a vez savet gant ar voteriñ gant ar familh. Félix Mendonça en deus digoret an hent evit e vab, ha bremañ eo Félix Mendonça Júnior a zalc’h al lamm e Brasília.
Ar pezh a gavan dedennus eo gwelet penaos e c’hall ul levezon, ur “capital” politikel, bezañ treuzkaset. N’eo ket just an anv, met ivez an darempredoù, ar skiant-prenañ, hag ar souten a c’hall an tad pe ar vamm reiñ d’ar mab pe d’ar verc’h. E kas ar familh Mendonça e weler splann an dregantad-mañ eus politikerezh Brazil. Ha pa soñjan en dra-se, e komprenan gwelloc’h perak e chom anvioù zo anavezet ken hir. An dra-se a c’hall bezañ ur chadenn a skiant-prenañ hag a stourm evit ar vro, met a c’hall ivez, evit hiniennoù, sevel goulennoù diwar-benn neuz demokratelezh ar vro.
Felix Mendonça: Ur Pennaenn er Politikerezh Brazil
War-dro 50 vloaz gouestlet d’ar vuhez publik, etre Itabuna, Salvador ha Brasília, a laka Felix Mendonça da vezañ ur pennaenn a bouez en istor politikerezh Bahia ha Brazil. E red-micher, eus an ijinerezh d’al lezennerezh, a ziskouez ur varregezh da azasaat ha da gemer kargoù disheñvel-meurbet. E labour war an infrastruktur en Itabuna, e gemer perzh e Bodadeg ar Stad, hag e vloavezhioù e Kambr an Deputidi a ziskouez pegen oberiant e oa war dachennoù liesseurt. Ezel eo bet eus strolladoù a bep seurt, ar pezh a ziskouez c’hoazh e varregezh da labourat e endroioù politikel disheñvel, hag a c’hallfe diskouez ivez ur pragmatism politikel.
Evidon-me, pa gomzan diwar-benn politikourien o deus merket o amzer, e klaskan atav gwelet ar pezh o deus degaset gwirion, pell diouzh ar varataj politikel. E kas Felix Mendonça, e welan ul levezon war an infrastruktur, war ar deskadurezh dre ar skol hag a zoug e anv, hag ur perzh e divizoù bras ar vro e-pad degadoù. Kement-mañ, memes ma ne vefe ket anavezet gant an holl e Brazil, a ziskouez un engouestladur war hir dermen evit e rannvro. Koulskoude, evel evit kement politikour, en deus bet moarvat prantadoù diaes, divizoù a zo bet tabutet warno, ha kudennoù en deus ranket talañ outo. Ar pezh a chom eo an hanez eus e red-micher hag al levezon en deus bet war e amzer.
This image is a fictional image generated by GlobalTrendHub.
Kaset d’ar Vete: Marv ha Glad
Félix de Almeida Mendonça a zo aet d’an Anaon d’ar 26 a viz Mezheven 2020, d’an oad a 92 vloaz, e Salvador, diwar kudennoù liammet ouzh ar COVID-19. E varv a zo bet ur goll evit ar bed politikel e Bahia. Pa varv ur politikour en deus bet ul red-micher ken hir, eo ur mare ma vez sellet war-gil ouzh ar pezh en deus graet, ouzh e glad. Evit Félix Mendonça, ar glad-se a zo liammet start ouzh stad Bahia, ouzh kêr Itabuna, hag ouzh ar mare-amzer en deus bevet e politikerezh Brazil. E anv a chom stag ouzh an dilennadegoù, ouzh ar Bodadegoù en deus labouret enno, hag ouzh ar skol a zoug e anv.
Ar pezh a chom ivez eo ar vuhez en deus kaset, ar reizh en deus heuliet (pe get, diouzh ar sell), hag ar skouer en deus roet d’ar remziadoù da zont. E labour evel ijinour a-raok mont war-du ar politikerezh a ziskouez e c’haller degas varregezhioù disheñvel d’ar servij foran. E hir a amzer e Brasília a ziskouez pegen kreñv e oa e liamm gant e zilennerien e Bahia. Hag ar fed ma’z eus ur skol hag a labour mat hag a zoug e anv a zo, d’am soñj, unan eus ar fedoù pouezusañ diwar-benn e glad. Kement-mañ a ziskouez ne oa ket just ur politikour, met un den hag en deus bet ul levezon war vuhezioù an dud, dreist-holl dre ar deskadurezh. Eñvor e vuhez a chom e memor an dud hag en ensavadurioù en deus sikouret da sevel pe da c’hounid ganto.
Kendastumad: Ur Sell diwezhañ war Felix Mendonça
E-keit ha ma sellomp war-gil ouzh ar pezh zo bet buhez ha red-micher Felix Mendonça, e welomp un den hag en deus gouestlet ul lodenn vras eus e vuhez d’ar servij foran e Brazil, dreist-holl e stad Bahia. E hent, eus an ijinerezh d’al lezennerezh e meur a live, a ziskouez ur varregezh da labourat war dachennoù disheñvel evit mad ar gumuniezh. E amzer evel maer Itabuna, evel deputet stad, hag evel deputet kevreadel e-pad degadoù, en deus roet dezhañ un doug a skiant-prenañ dibar war an dachenn bolitikel. E anv a chom stag ouzh istor Itabuna ha Bahia, hag ouzh ar skol a zoug e anv hag a gendalc’h da vezañ ur referañs. An dra-se, d’am soñj, a zo testeni gwirion e levezon. Felix Mendonça en deus lezet ur merk, ha pa gomzomp diwar-benn politikourien Bahia eus ar c’hantved diwezhañ, eo diaes d’e ankouaat.